Rett sør for Ærekilen på Vestre Hodne, heilt sør i Hornnes, gjekk den gamle setesdalsvegen over Kvernhusmyra og rundt ein kolle før han kom fram til kilen.
Det var tyskerane som bygde ny setesdalsveg her i 1940. Fram til då hadde vegen – det me gjerne kallar Postvegen – svinga vestover ved Pederstjønn. Han gjekk rundt Ærekilen på vestsida og fram til inste (vestre) delen av Hodnekilen.
Vegen over Kvernhusmyra fram til Ærekilen – og over – blei altså bygd i 1940. Han var i bruk til rundt 1963. Det offisielle namnet på setesdalsvegen i desse åra var Riksveg 400. Kring 1963 kom «kompensasjonsvegen» etter nedlegginga av Setesdalsbanen forbi her. «Nyvegen» gjekk gjennom ei fjellskjering og rett fram over Ærekilen, og gjorde bøygen vestover rundt kollen overflødig.
Det har just vore ei skogsdrift i området. Den litt attgrodde gamle vegtraseen er komen betre fram i lyset igjen. Om du stoppar på den store rasteplassen på austsida av Riksveg 9, ved den tidlegare fylkesgrensa sør for Ærekilen, finn du gamlevegen rett over på andre sida av riksvegen. Derfrå kan du følge vegen i fleire hundre meter rundt kollen. Du kjem fram til der han forsvinn under dagens veg rett før Ærekilen. Ein fin liten spasertur i gamle vegspor!
Etter Ærekilen
Etter at 1940-vegen hadde runda kollen ved Kvernhusmyra, som er det stykket eg skriv om her, gjekk han på ei steinfylling over Ærekilen. Den gamle «tyskarvegen» over Ærekilen ligg i dag for ein stor del under Riksveg 9. Dagens veg har ei noko høgare og større fylling og ei lita bru her. Nord for Ærekilen, ved Snåremoen, tok gamlevegen igjen mot vest. Han gjekk innover mot Hodne sag og fram til inst i Hodnekilen. Derfrå følgde han same låma som den gamle Postvegen fram til Slettefet. Den strekninga er så spennande i seg sjølv, at eg vil lage ein eigen presentasjon. Her ligg mellom anna «Tyskarminnevegen» – ei strekning som aldri blei ferdig.
Kjelder
- Leonhard Jansen, Pål Arnfinn Haugen, Olav Røysland og Harald Tallaksen, Frå postveg til riksveg – vegar og vegminne langs riksveg 9, Bokbyen Forlag, 2018, s. 75–76 og kart nr. 1 bak i boka
- Artikkelen om gamle setesdalsvegen sør for Ærekilen på Kulturminnesok.no