Grimsbrua er den eldste steinkvelvbrua i tidlegare Vest-Agder.
Oppover i Setesdal kom det som me veit køyreveg for hest og kjerre – Postvegen som han seinare er kalla – først i 1840-åra. Men frå Kristiansand og nordover var det køyreveg mange tiår tidlegare. Frå Kristiansand sentrum, om lag frå øvre enden av Markensgate, gjekk den første Setesdalsvegen skrått nord-vestover forbi Gartnerløkka og vidare forbi kyrkjegarden omtrent slik vegen ligg den dag i dag.
Då vegen kom til Grimsbekken, var det naudsynt med bru. Først var det ei trebru med lafta kar. I 1721 kom ei ny trebru, nå med steinkar. I 1782 blei så den noverande steinkvelvbrua bygd, og som Setesdalsvegen passerer over også i 2025! Eller meir presist – gang- og sykkelvegen som går parallelt med bilvegen.
Stykket held fram under biletet
Brua
Brua er altså ei steinkvelvbru, med mørtel mellom steinane. Ho er bare synleg frå nord-austsida. Andre sida, mot sør-vest, er skjult av vegutvidingar i 1955 og 1967. Her er det støypt på ein betongboge i same storleik som steinkvelven. Vidare renn bekken i to store røyr under det gamle bryggeriområdet og ut til sjøen.
Fram til køyrevegen kom i Setesdal på 1840-talet gjorde setesdølane byturane sine med hest med kløv, eller hest og slede når det var mogeleg. Det var i hovudsak om vinteren. «Hver vinter kom det karavaner med hester, sleder og døler ned til Kristiansand. Da lå det is og snø som gjorde det mulig å kjøre tunge varer med hest og slede», skriv Torfinn Normann Hageland i den særs innhaldsrike boka si om dei gamle vegane i Vest-Agder (s. 20).
Frå Mosby til Kristiansand var det mogeleg å ro på Otra. Om vinteren var det vanleg å fare på isen. Men ellers gjekk trafikken langs om lag same ruta som Setesdalsvegen har i dag, frå Mosby forbi Strai og Krossen og over Grimsbrua til dei var framme i byen.
Over dagens Grimsbru har altså setesdølane fare heilt frå brua var ny i 1782 og fram til i dag.
Stykket held fram under biletet
Kjelder
Ved sida av den nemnde boka til Hageland, utgjeve av Stetens vegvesen Vest-Agder i 2000, har Reidar Tveito fyldig omtale og mange bilete av Grimsbrua i den eminente boka si om Riksveg 9 og alle bruene langs vegen (utgjeve 2014). Det er i desse to bøkene eg stort sett har funne opplysningane som står i stykket her. Brua har også sin eigen artikkel på Kulturminnesok.no.
