Av Geir Daasvatn

© 2022-2025

Av Geir Daasvatn

© 2022-2025

I fotspora til setesdølane – Hallbakken på Mosby

I Hallbakken, rett sør for Høie Fabrikker på Mosby, kan me framleis sjå spor etter den første køyrevegen nordover frå Kristiansand. Med «køyreveg» forstår me då ein veg det var mogeleg å køyre med hest og kjerre på. Hallbakken er staden kalla. Vegen ligg på nedsida av den svære fyllinga som Riksveg 9 ligg på, […]

Den gamle byvegen over vestheia i Iveland

Den gamle kløvvegen rett nord for Øvre Li. Foto

Fram til ca. 1855 gjekk det ein «byveg» på austsida av Otra frå Evje over vestheia i Iveland til Kristiansand. «Denne gamle kløvvegen har nesten gått i gløymeboka», skriv Håkon Honnemyr i eit lite hefte han har laga om vegen. Det var mykje meir trafikk på Fjellmannsvegen, eller Dalevegen som han også er kalla, på […]

Futevegen – Syrtveit sør

Den gamle Futevegen ved jernbanelinja sør for TrollAktiv. Foto

Ein gamal Daleveg, av mange kalla Futevegen, kom frå Evje forbi Syrtveit og vidare opp til Vassend. Det var ein ride- og kløvveg, som etter kvart blei opparbeidd til sledeveg. At han ofte er kalla «Futevegen», kjem av at han var administrasjonsveg og blei brukt mellom anna av futen i Råbyggelaget når han var ute […]

I fotspora til setesdølane: Berge i Øvrebø

Spor i skogen etter gamle setesdalsvegen. Foto.

Rett sør for Homstean i Øvrebø i Vennesla, ved avkøyrselen mot Berge, er det framleis spor etter den første kjerrevegen nordover frå Kristiansand. Vegen her blei bygd i 1832. Det var lenge før Postvegen kom gjennom Setesdal. Men seinast då Postvegen var køyrbar med hest og kjerre først på 1840-talet, blei vegen her byvegen også […]

Gamle setesdalsvegen – Gylii

Murar etter gamle setesdalsvegen i Gylii 5. september 2024. Foto

I Gylii i Valle, rett før me kjem til Bjørnarå i Bykle på veg nordover på Riksveg 9, er det svære murar og andre spor etter den gamle setesdalsvegen. Me ser dei bare ikkje frå bilen. I Leonhard Jansen m.fl. si eminente bok Frå postveg til riksveg – vegar og vegminne langs riksveg 9 er […]

Postvegen – Sanden Såre

Den gamle setesdalsvegen på Sanden Såre 23. oktober 2024. Foto.

På Sanden Såre i Lunden nord i Valle ligg ei lang strekning med idyllisk, gamal setesdalsveg att i skogen langs Otra, nå som bubilcamp. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og […]

Postvegen – Lunden

Den gamle vegtraseen like sør for husa i Lunden bnr. 6. T.v. setesdalsvegen 1958–2022. Lengst t.v. Riksveg 9. Foto.

Forbi gardsbruket Lunden heilt nord i Valle gjekk den første køyrevegen bokstavleg talt under låvebrua på bruket! Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for […]

Postvegen – Flateland

Den gamle setesdalsvegen 1873–1930 forbi Oveinang skule, nå grendehus. Foto.

På Flateland nord i Valle gjekk den første køyrevegen innom der Oveinang grendehus ligg i dag. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for å […]

Postvegen – Ærekilen, Hodne

Den gamle "setesdalsvegen" forbi Ærekilen 12. mai 2015. Foto.

Postvegen var det setesdølane kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal. Forbi Ærekilen og vidare nordover gjennom Hornnes kom han rundt 1840. I 1827 blei Georg Daniel Bart Johnson vegmeister. Alt i 1833 la han fram ein plan om veg oppover i Setesdal. I 1835 var det køyreveg for hest og […]

Gamle vegmurar – Nesetsvingen nord

Gamle vegmurar i Nesvika 4. oktober 2024. Foto:

Rett etter den krappe svingen på Riksveg 9 før Neset Camping, når me kjem sørfrå, står det framleis att svære murar etter eldre utgåver av Setesdalsvegen. Her er restar av stablemurar som synest å vere etter Postvegen, den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) oppover i Setesdal. Han kom forbi Neset først på 1840-talet. Her er også andre […]

Postvegen – Nesetsvingen sør

Dei gamle vegmurane i Nesetsvingen 4. oktober 2024. Foto.

I Nesvika, rett før du på veg nordover tek til på den krappe svingen på Riksveg 9 sør for Neset Camping, står det framleis att nokre svære murar etter Postvegen. Postvegen, ja det var den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) oppover i Setesdal. Mange stader i heile dalføret kan me framleis finne gamle vegstubbar og andre minne etter […]

Postvegen – Heimåtsvingen

Heimåtsvingen 15. mars 2024. Postvegen gjekk rundt odden der bjørka nå står. Foto.

Nord for Andre Odde, på veg mot Neset Camping frå Byglandsfjord, ligg Heimåtsvingen. Der står det framleis att nokre svære murar etter Postvegen. Postvegen, ja det var den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) oppover i Setesdal. Mellom Salbergmoen – dette var lenge før Byglandsfjord kom til – og Neset var det mange små bukter og oddar. Dette førte […]

Postvegen – Optestøyl

Gamlevegen på Optestøyl 11. oktober 2024. Foto.

Postvegen – den gamle setesdalsvegen – følgde lia på austsida forbi Optestøyl i Bykle. I dag går Riksveg 9 rett fram. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte […]

Postvegen – Bjørnarå

Gamlevegen rundt fjellknausen sør for SessaneOtra djupt under til venstre. Foto.

Frå husa på Bjørnarå og vestover forbi Hågås er det mange merke etter den første køyrevegen som blei bygd på 1870-talet. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte […]

Dalevegen – Hågås på Bjørnarå

Dalevegen i skogen ved Hågås. Foto.

På sørsida av Hågås på Bjørnarå er det tydelege spor etter den gamle Dalevegen, ridevegen mellom Bykle og Valle før det kom køyreveg på 1870-talet. Dei som budde ovanfor Byklestigen tok gjerne vegen over heia frå Rygnestad til Stavenes. Dei kunne òg følge elva forbi Byklestigen. Men den vegen var det vanskeleg å frakte noko […]

Postvegen – Båsbrokka i Bykle

Den gamle køyrevegen ved Båsbrokka slyngar seg gjennom skogen 11. oktober 2024. Foto.

Mellom Bjørnarå og Optestøyl i Bykle, ved Båsbrokka langs Trydalsbekken, er den gamle Postvegen fint restaurert til ein idyllisk turveg. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis […]

Postvegen – Hoslemo

Gamlevegen på Hoslemo 27. september 2024. Hoslemo-gardane bak trea bak i biletet. Foto.

Forbi Hoslemo i Bykle gjekk den gamle Postvegen først over den vakre Hoslemobrua og så vidare bak der Hoslemo Camping ligg no. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle […]

Postvegen – Bakken

Postvegen forbi Bakken 6. juni 2020. Foto.

Forbi Bakken, ved botnen av Gylii, heilt nord i Valle, ligg ei godt bevart sløyfe av den gamle setesdalsvegen løynd i skogen. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle […]

Postvegen – Heddessteinen

Den gamle Postvegen frå 1840-talet forbi Heddessteinen 17. august 2024. Foto.

På Hedde i Hylestad gjekk Postvegen forbi på oppsida av den svære Heddessteinen. «Postvegen» blei han altså kalla, den første ordentlege køyrevegen i Setesdal. Han var køyrbar med hest og vogn fram til Valle i 1844, og heilt ferdig i 1846. Han blei formelt avlevert i 1847. Vegane før dette var for gåande og kløvhestar, […]

Postvegen – Moen gamle bru

Den gamle steinhellebrua i Moen 31. august 2024. Foto.

Moen gamle bru er eit fint lite minne om den første køyrevegen forbi Moen, som kom under Byklestigen i 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis […]

Postvegen – Hestevelt til Kroni

Kleiva frå Riksveg 9 oppover mot Hestevelt 31. august 2024. Foto

Vegen forbi Hestevelt og Kroni var ein del av den første køyrevegen Valle–Bykle kyrkje, og kom rundt 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest […]

I fotspora til setesdølane – Trebukleiva til Nilsedalane i Kristiansand

Botnen av Trebukleiva med Riksveg 9 til høgre. Foto.

Nord for Mosby gjekk den første køyrevegen oppover frå Kristiansand, dåtidas setesdalsveg, på vestsida av Riksveg 9 opp Trebukleiva til Nilsedalane. Vegen blei bygd i 1829. Då avløyste han den eldre Vestre Fjellmannsvegen, som var vegen setesdølane mykje hadde følgd fram til då når dei la ut på bytur. Den nye vegen kom opp Moldkleiv […]

Postvegen – Reimarmoen

Gamle setesdalsvegen langs Otra på Reimarmoen 5. september 2024. Foto.

På Reimarmoen heilt nord i Valle kan du følge ei godt bevart sløyfe av den gamle setesdalsvegen gjennom idyllisk skogsterreng ved breidda av Otra. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og […]

Postvegen – Kroni til Moen

Me ser gamlevegen til der han går oppover gennom skogen til Kroni. Motjønni til venstre og dagens Moveg til høgre. Foto:

Den første køyrevegen ned til Moen ved starten av Byklestigen kom rundt 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for å frakte varer. Det […]

I fotspora til setesdølane – den livsfarlege Auglandskleiva

Auglandskleiva ved oppstiginga frå Mosby, på veg mot byen. Utsyn mot Mosby. Foto.

Rett sør for Mosby gjekk den første køyrevegen nordover frå Kristiansand, dåtidas setesdalsveg, høgt over der Riksveg 9 ligg i dag. Kleiva var beint fram livsfarleg! Auglandskleiva blei bygd i 1794, i fjellsida ned frå Brattretsheia. Augland på Norgeskart.no Den første køyrevegen nordover frå byen blei bygd 1721–1728. Med «køyreveg» forstår me då ein veg […]

I fotspora til setesdølane – Langelands mølle til Reiersdal

Gamle setesdalsvegen ved Mølla 7. april 2024. Bak t.h. skimtar me Riksveg 9. Foto.

Frå Langelands mølle til Reiersdal i Øvrebø gjekk den gamle setesdalsvegen på vestsida av Langåna, der Riksveg 9 i dag går på austsida. «Mølla» er den idylliske eigedomen me ser på høgre hand ved søre enden av Langevatn, på veg sørover på Riksveg 9 mot Kristiansand. Her går riksvegen over Langåna på ei lita bru, […]

Ditt personvern er viktig for oss

Vi bruker «cookies» slik at vi kan forstå hvordan du bruker nettstedet vårt.