Homme skulehus – Valle
Homme skule låg i Neset på Hommehaugen, og var skule for borna frå Homme og Tveitebø i Valle i tida 1876 til 1952. Konfirmasjonen blei innført i Noreg i 1736. Det førte med seg eit krav om undervising av dei unge. Det var bakgrunnen for at skulestellet etter kvart måtte kome inn i fastare former. Lenge var det bare tale om «omgangsskule». […]
Gamle setesdalsvegen – Gylii
I Gylii i Valle, rett før me kjem til Bjørnarå i Bykle på veg nordover på Riksveg 9, er det svære murar og andre spor etter den gamle setesdalsvegen. Me ser dei bare ikkje frå bilen. I Leonhard Jansen m.fl. si eminente bok Frå postveg til riksveg – vegar og vegminne langs riksveg 9 er […]
Heddistoga – Rysstad
Heddistoga er ei lafta tømmerstoge som står like bak Hylestad soknehus på Rysstad. Stoga er etter spelemannen, læraren, fotografen, folkeminnesamlaren og kulturberaren Knut Jonson Heddi (1857–1938). Ho vert nytta under Setesdalsfestivalen til undervisning og intimkonsertar. Sida som vender mot nord har ikkje vindauge. På sørsida er det eit vindauge i kvart av dei to stogeroma. Eit gamalt setesdalsloft Opphaveleg var […]
Postvegen – Sanden Såre
På Sanden Såre i Lunden nord i Valle ligg ei lang strekning med idyllisk, gamal setesdalsveg att i skogen langs Otra, nå som bubilcamp. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og […]
Postvegen – Lunden
Forbi gardsbruket Lunden heilt nord i Valle gjekk den første køyrevegen bokstavleg talt under låvebrua på bruket! Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for […]
Postvegen – Flateland
På Flateland nord i Valle gjekk den første køyrevegen innom der Oveinang grendehus ligg i dag. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for å […]
Nomeland – flotingsmur
Langs Otra, på Nomeland på vestsida av elva litt sør for hovudkvarteret til Otra Kraft, ligg ein gamal flotingsmur og minnar om den 400 år lange flotingshistoria på elva. Tømmerflotinga på Otra blei driven frå sist på 1500-talet til kring 1980. Floting var den gamle måten å frakte tømmer på. Gjennom hundrevis av år bar […]
Postvegen – Bakken
Forbi Bakken, ved botnen av Gylii, heilt nord i Valle, ligg ei godt bevart sløyfe av den gamle setesdalsvegen løynd i skogen. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle […]
Postvegen – Heddessteinen
På Hedde i Hylestad gjekk Postvegen forbi på oppsida av den svære Heddessteinen. «Postvegen» blei han altså kalla, den første ordentlege køyrevegen i Setesdal. Han var køyrbar med hest og vogn fram til Valle i 1844, og heilt ferdig i 1846. Han blei formelt avlevert i 1847. Vegane før dette var for gåande og kløvhestar, […]
Postvegen – Reimarmoen
På Reimarmoen heilt nord i Valle kan du følge ei godt bevart sløyfe av den gamle setesdalsvegen gjennom idyllisk skogsterreng ved breidda av Otra. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og […]
Postvegen Kristiansand–Bykle
Postvegen var det ein kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Artikkelen her er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til alle artiklane på Setesdalssida som omtalar Postvegen. Det er meininga – eller kanskje meir realistisk sagt draumen – at artiklane til slutt skal dekke heile vegstykket frå starten i Kristiansand […]
Postvegen – Valle
Postvegen var det ein kalte den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Artikkelen her er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til alle artiklane på Setesdalssida som omtaler Postvegen gjennom Valle. Spora etter vegen i dag Det er spora etter vegen i dag eg vil syne fram. Stykka er i grunnen ei […]
Nyestog – Rygnestadtunet
Nyestog er den «yngste» delen av stogehuset i det som i dag er Rygnestadtunet i Valle. Men ho er ikkje så veldig ung, ho er truleg bygd rundt år 1590! Huset høyrde til gardsbruket Nordigard Rygnestad. Det var garden til Vonde-Åsmund Rygnestad (ca. 1540–ca. 1596). Han fekk sett opp stogehus og loft ca. 1590. Ut frå kjeldene må dette […]
Gamlestog – Rygnestadtunet
Gamlestog er den eldste delen av stogehuset i det som i dag er Rygnestadtunet i Valle. Ho kan vere frå 1200-talet. Huset høyrde til gardsbruket Nordigard Rygnestad. Det var garden til Vonde-Åsmund Rygnestad (ca. 1540–ca. 1596). Han fekk sett opp stogehus og loft ca. 1590. Stoga som no er «nyestog» (til høgre for inngangsdøra), er omtrent på same […]
Dåsneset i Valle – Setesdalsvegen 1930–1992
På Dåsneset nord-vest for Einang ligg ein fin, lang sving av den gamle setesdalsvegen att på vestsida av Riksveg 9. «Like nord for Einang møtest alle generasjonar veg», er det sagt i den store boka om Postvegen og Riksveg 9. På Dåsneset, på vestsida av dagens riksveg, ligg to fine gamle vegstykke. Eg har tidlegare […]
Postvegen – Dåsneset ved Einang
Nord-vest for Einang ligg i fin, gamal vegsløyfe etter den første køyrevegen skjult inne i skogen på vestsida av Riksveg 9. Like nord for Einang møtest alle generasjonar veg, er det sagt i den store boka om Postvegen og Riksveg 9. Dette er såleis eit veldig spennande område å kikke etter gamle vegspor i, for […]
Postvegen – Flateland bru
Køyreveg nordover frå Valle til Bykle kom først på 1870-talet. Flateland bru blei bygd om lag 1873. Den første ordentlege køyrevegen i Setesdal var køyrbar med hest og kjerre fram til Valle i 1844, og heilt ferdig i 1846. Han blei formelt avlevert i 1847. «Postvegen» var han kalla. «Naturleg nok tok det ikkje lang […]
Nordigard Hoftuft-loftet
Nordigard Hoftuft-loftet står på gardsbruket Nordigard i Nørdre Hoftuft i Tveitebø i Valle. Loftet skal vere bygd rundt 1587/1588. Det er eit av dei større i Setesdal, og har opphaveleg vore eit trehøgdeloft. Den svarte ramnen Det skal ha vore ein utskoren ramn av tre i Nordigard, svart i fargen. Han skal ha stått i eit lite kot i svòla i tredje høgda. Han […]
Systog Dale-loftet
På gardsbruket Systog, på Dale i Oveinang i Valle, står eit gamalt loft frå 1600-talet. Loftet er truleg bygd mot slutten av 1600-talet. Årstalet 1683 er skrive inn i svola. Det er bygd av svært tømmer. I dag står det for seg sjølv. Tidlegare var det vegg i vegg med stogehuset. Systog er garden til […]
Tveitbakk – flotingsmur
Langs Otra, på austsida ved Tveitbakk på Hovet nord i Hylestad i Valle, ligg ein svær flotingsmur og minnar om den 400 år lange flotingshistoria på elva. Tømmerflotinga på Otra blei driven frå sist på 1500-talet til kring 1980. Floting var den gamle måten å frakte tømmer på. Gjennom hundrevis av år bar elva tømmerstokkane […]
Postvegen – Einang
Rett nord-vest for Einang kan me framleis finne igjen ei lang sløyfe av den første køyrevegen mellom Valle og Bykle. Postvegen – den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal – stod ferdig fram til Valle kyrkje i 1846. Vidare nordover til Bykle var det framleis ikkje køyrbar veg. Først i 1865 blei […]
Postvegen – Skorpetveit
Køyreveg frå Valle til Bykle kom først på 1870-talet. Ved Skorpetveit nord i Valle kan me framleis sjå ei lang sløyfe av gamlevegen. Postvegen – den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre – stod ferdig fram til Valle kyrkje i 1846. Vidare nordover til Bykle var det framleis ikkje køyrbar veg. Først i 1865 […]
Sanden Såre – flotingsmur
I Otra ved Sanden Såre nord i Valle ligg ein av dei utallige flotingsmurane og minnar om den 400 år lange flotingshistoria på elva. Tømmerflotinga på Otra blei driven frå sist på 1500-talet til kring 1980. Floting var den gamle måten å frakte tømmer på. Gjennom hundrevis av år bar elva tømmerstokkane på sin veg […]
Haslebakken – Ose
Haslebakken er ein av dei eldste husmannsplassane i Bygland. Staden ligg mellom Frøysnes og Støylehommen, ved gardsgrensa mellom Frøysnes og Ose, om lag 100 meter opp i lia for Riksveg 9. Bak reiser Skjoldmøynuten seg bratt opp. Heddeneset ligg rett imot, på andre sida av Åraksfjorden. I dag er den gamle husmannsplassen attgrodd. Men då […]
Nordstog Dale-loftet
På gardsbruket Nordstog Dale i Valle står eit gamalt loft (stabbur) frå mellomalderen. Loftet er bygd omkring år 1520. Då det blei bygd stod det truleg fritt på tunet. Men i mannsaldrar var det innebygd i stogehuset på garden. På slutten av 1990-talet blei det flytta 20 meter mot nord, og vart på nytt frittståande. […]
Banken i Bakken, Harstad – Valle
På gardsbruket Bakken bnr. 1 på Harstad i Valle kyrkjebygd står ei fleire gamle bygningar. Banken hadde lenge kontoret sitt her. Bruket Bakken kom til i 1648. I gards- og ættesoga for Valle er det sagt at delar av stogehuset er gamalt, truleg frå 1600-talet. Loftet (stabburet) er også gamalt, heiter det, kanskje frå tidleg […]