På den søre spissen av Nesodden i Bygland, i vestre enden av den mykje brukte badestranda Gullsand, ligg ei godt synleg gravrøys bygd av kampestein.
Nesodden stikk ut i Byglandsfjorden frå aust, ved Lislestraumen vest for Nesmoen eit par kilometer nord for Bygland sentrum. På vestre sida av fjorden stikk det også ut to små nes. Det er såleis bare eit smalt sund som skil austbreidda av fjorden frå vestbreidda her. Midt i sundet ligg Fosskarøya. Nord for sundet ligg Urdviki.
Gravrøysa på odden er låg, og har ein diameter på ca. 7 meter. Ho er bygd av middels og stor rundkamp. Plasseringa er strategisk ved innseglinga til Urdviki mot Storstraumen.
Alderen på røysa er ikkje nærare fastslege. På Kulturminnesøk er han bare grovt sett til bronsealder – jernalder. Men på Nånesodden litt lenger sør i Byglandsfjorden ligg ei røys som er vitskapleg tidfesta til yngre bronsealder. Det går vel ann å tenke seg at andre av gravrøysene rundt Byglandsfjorden då kan vere frå om lag same tida?
På andre sida av fjorden for Nesodden, ved Kotedekkan på Skomedal, ligg det også ei stor røys.
Det er nydeleg å vandre rundt i fred og ro på Gullsand og Nesodden. Om du så bare er på tur gjennom Setesdal, er det ein verkeleg fin plass for ein aldri så liten kvilepause frå bilkøyringa. Kanskje til og med ein liten dukkert?
Kart over Nesodden og Gullsand
Kjelder
- Frans-Arne Hedlund Stylegard, Gravrøyser ved Byglandsfjorden, artikkel på bloggen hans, dagsett 24. januar2005
- Jan Henning Larsen, Gravene og bosetningen, artikkel i Spor i Setesdalsjord, utgjeve av Aust-Agder fylkeskommune og Setesdalsmuseet, 2014, side 59–60
- Om gravrøysa på Kulturminnesok.no
- Artikkelen om Nesodden på Setesdalswiki