Postvegen – Heddessteinen
På Hedde i Hylestad gjekk Postvegen forbi på oppsida av den svære Heddessteinen. «Postvegen» blei han altså kalla, den første ordentlege køyrevegen i Setesdal. Han var køyrbar med hest og vogn fram til Valle i 1844, og heilt ferdig i 1846. Han blei formelt avlevert i 1847. Vegane før dette var for gåande og kløvhestar, […]
Riksveg 400 – Kvernhusmyra sør for Ærekilen
Rett sør for Ærekilen på Vestre Hodne, heilt sør i Hornnes, gjekk den gamle setesdalsvegen over Kvernhusmyra og rundt ein kolle før han kom fram til kilen. Det var tyskerane som bygde ny setesdalsveg her i 1940. Fram til då hadde vegen – det me gjerne kallar Postvegen – svinga vestover ved Pederstjønn. Han gjekk […]
Postvegen – Moen gamle bru
Moen gamle bru er eit fint lite minne om den første køyrevegen forbi Moen, som kom under Byklestigen i 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis […]
Postvegen – Hestevelt til Kroni
Vegen forbi Hestevelt og Kroni var ein del av den første køyrevegen Valle–Bykle kyrkje, og kom rundt 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest […]
Setesdalsbanen – Homevassevja
Ved Homevassevja i Otra, på Vennesla-sida av elva, er det mange fine minne etter Setesdalsbanen. Den «første» Setesdalsbanen forbi Homevassevja stod ferdig i 1895. Seinare blei Iveland kraftverk med Gåseflå dam som magasin bygd på 1940-talet og framover. I samband med den utbygginga – som laga Gåseflåfjorden – måtte jernbanelinja hevast høgare opp i terrenget, […]
I fotspora til setesdølane – Trebukleiva til Nilsedalane i Kristiansand
Nord for Mosby gjekk den første køyrevegen oppover frå Kristiansand, dåtidas setesdalsveg, på vestsida av Riksveg 9 opp Trebukleiva til Nilsedalane. Vegen blei bygd i 1829. Då avløyste han den eldre Vestre Fjellmannsvegen, som var vegen setesdølane mykje hadde følgd fram til då når dei la ut på bytur. Den nye vegen kom opp Moldkleiv […]
Postvegen – Reimarmoen
På Reimarmoen heilt nord i Valle kan du følge ei godt bevart sløyfe av den gamle setesdalsvegen gjennom idyllisk skogsterreng ved breidda av Otra. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og […]
Postvegen – Kroni til Moen
Den første køyrevegen ned til Moen ved starten av Byklestigen kom rundt 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for å frakte varer. Det […]
I fotspora til setesdølane – den livsfarlege Auglandskleiva
Rett sør for Mosby gjekk den første køyrevegen nordover frå Kristiansand, dåtidas setesdalsveg, høgt over der Riksveg 9 ligg i dag. Kleiva var beint fram livsfarleg! Auglandskleiva blei bygd i 1794, i fjellsida ned frå Brattretsheia. Augland på Norgeskart.no Den første køyrevegen nordover frå byen blei bygd 1721–1728. Med «køyreveg» forstår me då ein veg […]
I fotspora til setesdølane – Langelands mølle til Reiersdal
Frå Langelands mølle til Reiersdal i Øvrebø gjekk den gamle setesdalsvegen på vestsida av Langåna, der Riksveg 9 i dag går på austsida. «Mølla» er den idylliske eigedomen me ser på høgre hand ved søre enden av Langevatn, på veg sørover på Riksveg 9 mot Kristiansand. Her går riksvegen over Langåna på ei lita bru, […]
I fotspora til setesdølane – Buekleiv
Buekleiva var ein lang bakke på den første kjerrevegen nordover frå Kristiansand, i heia mellom Mosby i Kristiansand og Homstean i Øvrebø. Det er rett sør for den berykta Skottedalskleiva. Kleiva ligg rett nord for kommunegrensa mellom Kristiansand og Vennesla, og såleis i Øvrebø i Vennesla kommune. Den lettaste måten å finne fram til staden, […]
Gamle setesdalsvegen – Moen
Den første køyrevegen forbi Moen, under Byklestigen, kom i 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for å frakte varer. Det var veldig tungvint. […]
I fotspora til setesdølane – Vassåsdalen i Øvrebø
I Vassåsdalen, den lange bakken frå Skarpengland oppover mot Sandripheia i Øvrebø, ligg to sløyfer av den gamle setesdalsvegen att langs bekken på austsida av Riksveg 9. Køyreveg for hest og vogn oppover i Setesdal kom på første halvdel av 1840-talet. Frå Kristiansand og nordover blei det bygd køyreveg noko tidlegare. Nordover frå Skarpengland kom […]
Gamle setesdalsvegen – Svåa
Den første køyrevegen kom rundt Svåa i Bykle i 1879. Postvegen, den første ordentlege køyrevegen for hest og kjerre oppover i Setesdal, blei ferdig til Valle kyrkje i 1844–1846. Men der stoppa arbeidet opp. Folk i øvre delen av Valle og heile Bykle måtte framleis bruke kløvhest for å frakte varer. Det var veldig tungvint. […]
Auglandskleiva bru – Torridal
Brua er ei steinkvelvbru på den gamle setesdalsvegen på Augland i Torridal i Kristiansand. Auglandskleiva bru er 6 m lang og 3,5 m brei. Lysopning 3,5 m. Kara kviler på ein tømmerflåte. Setesdalsvegen blei bygd i 1794 på strekninga fra Øvre Strai til Mosby, først med ei trebru. Det var lenge tvil om når steinkvelvbrua var bygd. Men C14-datering av tømmerflåten […]
Postvegen – Kristiansand
Postvegen var det setesdølane kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Dette er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til alle artiklane på Setesdalssida som omtaler Postvegen gjennom Kristiansand. I byen er det nok meir vanleg å tale om den gamle setesdalsvegen. Det er mest oversiktleg for meg å bruke det […]
Postvegen – Vennesla
Postvegen var det setesdølane kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Dette er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til dei stykka på Setesdalssida som omtaler Postvegen gjennom Vennesla. Her sør for Setesdal er det truleg meir vanleg å omtale vegen som «gamle setesdalsvegen» eller «byvegen». For mitt føremål er det […]
Postvegen Kristiansand–Bykle
Postvegen var det ein kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Artikkelen her er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til alle artiklane på Setesdalssida som omtalar Postvegen. Det er meininga – eller kanskje meir realistisk sagt draumen – at artiklane til slutt skal dekke heile vegstykket frå starten i Kristiansand […]
Postvegen – Evje og Hornnes
Postvegen var det ein kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Artikkelen her er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til alle artiklane på Setesdalssida som omtaler Postvegen gjennom Evje og Hornnes. Det vil seie gjennom Hornnes, for Postvegen går heile tida på vestsida av Otra på dette strekket. Spora etter […]
Postvegen – Bykle
Postvegen var det ein kalla den første ordentlege køyrevegen (kjerrevegen) frå Kristiansand og oppover i Setesdal (Den Sætherdalske hovedvei). Sida her er ei peikarside (ei lenkeside), med lenker til alle artiklane på Setesdalssida som omtalar Postvegen i Bykle. Vegen her kunne nok like gjerne kallast «gamle setesdalsvegen», for Postvegen stogga ved Valle kyrkje. Det gjekk mest 100 år før […]
Åmdalskleiva på den første Dalevegen
Åmdalskleiva var ein bratt bakke på kløv- og ridevegen setesdølane for langs når dei var på bytur før det kom køyreveg for hest og vogn. Åmdal er ein gard i Hægeland, litt vest for Riksveg 9. Her passerte den Austre Fjellmannsvegen, som Dalevegen mykje er blitt kalla lenger sør enn Setesdal. Han kom då sørover […]
I fotspora til setesdølane – Skottedalskleiva
Skottedalskleiva var ein lang og vidgjeten bakke på den første kjerrevegen nordover frå Kristiansand, i heia mellom Mosby i Kristiansand og Homstean i Øvrebø. Ein eldre køyreveg i kleiva blei bygd rundt 1832. Attgrodde restar av denne første vegen kan me framleis finne på austsida (nedsida) av kleiva slik ho ser ut i dag. Stykket […]
Åraksbø kraftverk
Åraksbø kraftverk var eit privat føretak, eit lutlag med eit styre, ved Hovassåna i Skrikarjuvet frå 1922 til 1939. Kraftverket skaffa straum til gardar og hus i Åraksbø og på Sandnes. Det blei bygd ein stor betongdam i Hovassåna, nokså rett aust for husa på Nordenå. Frå dammen gjekk det ei røyrgate ned til vassturbinen […]
Nyestog – Rygnestadtunet
Nyestog er den «yngste» delen av stogehuset i det som i dag er Rygnestadtunet i Valle. Men ho er ikkje så veldig ung, ho er truleg bygd rundt år 1590! Huset høyrde til gardsbruket Nordigard Rygnestad. Det var garden til Vonde-Åsmund Rygnestad (ca. 1540–ca. 1596). Han fekk sett opp stogehus og loft ca. 1590. Ut frå kjeldene må dette […]
Gravfeltet på Moi – Bygland
På den lange Moisletta i Bygland, på austsida av Riksveg 9, i skiljet mellom inn- og utmarka, ligg eit gravfelt med sju rundhaugar. Feltet er rett bak (nord for) den gamle løa på Moi bnr. 4. Haugane er tydelege og klart markerte. Dei har diameter på ca. 9–13 meter og høgder på kring 1–1,5 meter. […]
Gamlestog – Rygnestadtunet
Gamlestog er den eldste delen av stogehuset i det som i dag er Rygnestadtunet i Valle. Ho kan vere frå 1200-talet. Huset høyrde til gardsbruket Nordigard Rygnestad. Det var garden til Vonde-Åsmund Rygnestad (ca. 1540–ca. 1596). Han fekk sett opp stogehus og loft ca. 1590. Stoga som no er «nyestog» (til høgre for inngangsdøra), er omtrent på same […]