På begge sider av den svære Syrtveitsfossen i Otra i Evje og Hornnes ligg det framleis att store steinskjermar etter tømmerflotinga på elva.
Syrtveitsfossen var brei og urein. Difor blei det sett opp tre svære steinskjermar for å gjere fossen smalare og «styre» tømmeret. I dag står desse gamle flotingsmurane framleis på staden, og minnar oss om den store verksemda tømmerflotinga på elva ein gong var.
Eg veit ikkje nøyaktig kva tid dei tre murane i Syrtveitsfossen blei sett opp. I ei utgreiing frå 1875 nemner ingeniør G. Sætren at Syrtveitsfossen bør gjerast smalare med skjermar. Men bare ein liten del av dei arbeida Sæthren tilrådde den gong blei utført. Ein steinskjerm ved Syrtveitsfossen skal vere bygd i 1906. Ut frå samanhengen vil eg tru det er den største, på austsida. Ein skjerm på Kvennhusskjæret i fossen stod ferdig i 1915. Det må truleg vere den andre skjermen på austsida. Den tredje, på vestsida, har eg ikkje funne opplysningar om så langt. På Kulturminnesok.no er alle tre bare daterte til 1900-talet.
Den mest «besøkte» av desse steinmurane, den største, ligg på austsida av elva, bare nokre få meter frå den populære rasteplassen langs Riksveg 9 på Syrtveit. Veldig mange tek ein tur ut på denne muren for å sjå den mektige fossen på nært hald. Eller for å få eit glimt av raftingflåtane til TrollAktiv som ofte suser forbi.
Stykket held fram under biletet
Steinskjermane i Syrtveitsfossen og andre stader mellom Byglandsfjorden og Kilefjorden er alle temmeleg låge. Elva er breiare på dette strekket enn lenger nede. Ved flom (før dei store vassdragsreguleringane) steig vasstanden difor mindre her enn i det nedre og trongare løpet. Då kunne steinskjermane også byggjast lågare.
Stykket held fram under biletet
Syrtveitsfossen på Norgeskart.no
Kjelder
- Andreas Vevstad, Fosskarane og Åna, utgjeve av Fellesfløtningen i Otra, 1999, s. 107–111, s. 143 m.fl.
- Artikkelen om Syrtveitsfossen på Setesdalswiki
- Om flotingsskjermane i Syrtveitsfossen på Kulturminnesok.no
Du vil kanskje også sjå
- Flotingsmuren ved Sanden Såre i Valle
- Flotingsmurane ved Fennefossen
- Den svære flotingsmuren ved Tveitbakk i Hylestad
